Мал шаруашылығы өнімдерін өңдеуде қандай кедергілер бар?

2024 жылғы 06 Мамыр

3666 просмотров

6 мамыр «Атамекен» ҰКП-да кәсіпкерлік субъектілері Үкіметпен және депутаттармен мал шаруашылығы өнімдерін өңдеуді дамытуды талқылады. Аталмыш жиынды Мәжіліс депутаты Жигули Дайрабаев жүргізді.

Бас қосуда Мәжіліс депутаттары, салалық қауымдастықтардың, бизнес субъектілерінің өкілдері, Ауыл шаруашылығы, Сауда және интеграция министрлігі мен Денсаулық сақтау министрліктерінің өкілдеріне мал шаруашылығы өнімдерін өңдеуде кедергілер бар екендігін жеткізді.

Мәселен, Сүт Одағының басшысы Владимир Кожевниковтың айтуынша, соңғы 10 жылда сүт өнімдерінің импорты 1,5%-ға өскен. Дегенмен, май, ірімшік, құрғақ сүт сияқты жоғары өңделген отандық өнімдерде мәселе бар. Осылайша, қазақстандық және шетелдік тауарлар арасында импорт пайдасына баға алшақтығы пайда болды.

Сондай-ақ, В. Кожевников елімізде ауыл шаруашылығы нарығына кешенді мониторинг жүргізетін бірде-бір аналитикалық орталықтың жоқтығын айтты. Сарапшының пікірінше, бұл мәселені айқын көруге және бизнеспен келісілген кешенді жоспарды құруға кедергі келтіреді.

Қазақстанның ет өңдеуші кәсіпорындар қауымдастығының атқарушы директоры Азамат Орымбаев ет өнімдерін экспорттаудағы квота мәселесін, бұл саланың дамуына айтарлықтай кедергі келтіретінін жеткізді. Бұл ретте Қазақстан сөрелеріне импорттық ет (негізінен шұжық өнімдері) түсуін жалғастыруда, бұл өндірушілерге тең емес жағдай туғызуда.

А. Орымбаев Ауыл шаруашылығы министрлігінде тамақ өнеркәсібін реттейтін құрылымды ұйымдастыруды ұсынды, ол басқалармен қатар ветеринариялық қызметтердің сапасын реттейді және кәсіби кадрлардың тұрақты ағынын ынталандырады.

«МВ4 «Айдабульский мясокомбинат» ЖШС-нің директоры Азамат Шалмағамбетов республика ішінде терілерді сатып алу бағасының төмендігі мәселесіне тоқталып, тері экспортына шектеу шараларын алып тастау қажеттігін айтты. Осылайша, бәсекелестік пен өндірушілерді ынталандыру ішкі нарықта қалады, деді ол.

Алайда, А.Шалмағамбетовтың айтуынша, бөлшек сауда желілеріне жеткізушілерге барлық шарттарды белгілеуге мүмкіндік беретін «Сауда туралы» Қазақстан Республикасының Заңын қайта қарау қажеттілігі аса өзекті. Ең төменгі үстемелер, айыппұлдар және ымыраға келмеу өндірушілерді ешқандай жолмен тартпайды. Сонымен бірге, зауыт директорының айтуынша, Заң сауда желілерін отандық тамақ өнеркәсібінің дамуына қолдау көрсете отырып, қазақстандық өнімдерді шығаратын көрнекті орындармен қамтамасыз етуді міндеттеуі мүмкін.

Парламент Мәжілісінің депутаты Еркебұлан Мәмбетов аграрлық сектордағы қазіргі мәселелер мемлекеттік қолдау шараларының кешіктірілуінен туындады деп есептейді. Депутат Ауыл шаруашылығы министрлігіне бюджеттен қосымша қаржы бөліп, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларына бағыттау үдерісіне бастамашылық етуді ұсынды.

Тағы бір мәжілісмен Қазыбек Әлішев мал шаруашылығы өнімдерін өңдеу секторының экспорттық әлеуетін толық іске асыру үшін инфрақұрылымды құру қажет деп есептейді. Атап айтқанда, ет комбинаттары мен сақтау орындары жеткіліксіз, дайын өнімді әуе көлігімен тасымалдауға мүмкіндік жоқ. Әуежайлар жүкке емес, ең алдымен азаматтық көлікке бағытталған.

Ауыл шаруашылығы вице-министрлері Ербол Тасжүреков пен Аманғали Бердалин кәсіпкерлер мен салалық бірлестіктердің ескертулері мен ұсыныстарын тыңдап, алдағы уақытта тиісті шаралар қабылданады.

Е.Тасжүреков салалық министрлік мал шаруашылығы өнімдерін өңдеуді дамыту бойынша үш бағытта шаралар қабылдап жатқанын айтты:

- мал шаруашылығын қолдау және дамыту бөлігінде (шикізат базасы);

- өңдеу өнеркәсібін қолдау және дамыту;

- ветеринариялық жағдайларды сату нарықтарын ашу.

Жалпы, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуді дамыту үшін мемлекеттік қолдау шаралары қарастырылған: ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу кәсіпорындарын салуға және жаңғыртуға инвестициялық субсидиялар; жеңілдетілген несиелер, қайта өңдеу өнімдерінің ассортиментін өндіру үшін ҚҚС-ты 70%-ға төмендету түріндегі салықтық преференциялар және т.б.

Ауыл шаруашылығы вице-министрі Аманғали Бердалин «Мықты АӨК» бағдарламасы өңделген өнім құнының негізгі құрамдас бөлігі – шикізат құнын төмендетуге негіз қалайтынын жеткізді. Атап айтқанда, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруді қаржыландыруды ұлғайту бөлігінде, бұл фермерлерге агротехнологияларды сақтауға және азықтық дақылдарын арттыруға мүмкіндік береді.

Шараны қорытындылай келе, Мәжіліс депутаты Жигули Дайрабаев ауыл аймақтардағы өндірісті жаңғырту, жаңа қуаттарды іске қосу және әлеуметтік әл-ауқатты қамтамасыз ету бағытында бизнес қауымдастықтың қыруар жұмыс атқарғанын атап өтті.